Kolektif Tasarım Nedir?
Kolektif tasarım, farklı türden insanları ve bilgiyi kamu sorunlarının çözüm süreçlerine katan yaratıcı ve katılımcı ilkeler ve araçlara sahip tasarım tabanlı bir yöntemdir [1].
Katılımcı tasarım, farklı geçmişlere sahip bir grup tasarımcının birden çok bakış açısının sinerjik bir çözüm oluşturmak için bir araya getirmesidir [3].
Neden önemli, ne sağlar?
Strateji ve kolektif tasarım faaliyetlerinde bilinçli katılım ve hızlı tasarımın entegrasyonu, geçerli, uygulanabilir ve tercih edilen tasarımların yaratılmasına yol açacaktır [2]. Kolektif tasarım kullanışlı araçlarla vatandaş katılımını mümkün kılarken deneyimlere ve fikirlere ulaşıp üretmeyi ve süreci test etmeyi sağlar [1].
Kolektif tasarım süreci hazırlanırken sorulması gereken bazı sorular şunlardır: sürece kimler dahil edilmeli?, katılımcılar arasındaki iletişim nasıl sağlanacak?, katılımcılar nasıl bilgilendirilecek?, katılım karar verme faaliyetlerini ne düzeyde etkileyecek? [4]
Kolektif tasarım [5];
- Bir olay değil, süreçtir.
- Sorularla ve problemlerle ilerler,
- Konfor alanından çıkıp sorunun olduğu mekânda işler, ofis içerisinden yapılacak bir iş değildir
- Bir projenin veya politikanın sadece son kullanıcısına odaklanmaz, sistemin her aşamasındaki kullanıcıyı dahil eder
- Güvenli, açık ilişkilerin olduğu ortamlara ihtiyaç duyar.
- Nerede ve nasıl gerçekleştiği önemlidir.
- Süreç her zaman canlıdır, durumlara göre değişmeli ve adapte edilmelidir.
Katılım süreci: Planlamada katılım, Uygulamada katılım, Değerlendirmede katılım.
Süreçlerin her birinde aktif katılım sağlanabilir.
Her bir katılım sürecinde farklı hedef kitleleriyle farklı yöntemler kullanılmalıdır. Her yöntem her kitleye uymazken katılımın amacına veya süreye ve bütçeye de uymayabilir. En iyi yöntemi seçmek verimli katılımı sağlamak için önemlidir.
[1] Blomkamp, E. (2018). The promise of co‐design for public policy. Australian Journal of Public Administration, 77(4), 729-743.
[2] Aryana, B., Naderi, E., & Balis, G. (2019). Strategies for empowering collective design. The Design Journal, 22(sup1), 2073-2088.
[3] Maher, M. L., Paulini, M., & Murty, P. (2011). Scaling up: From individual design to collaborative design to collective design. In Design Computing and Cognition’10 (pp. 581-599). Springer, Dordrecht.
[4] KOCAOĞLU, B. U. VATANDAŞ KATILIMI SÜRECİNİN TASARIMI. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 42-61.
[5] Slocum-Bradley, N., Elliot, J., Heedterbeek, S., Lukensmeyer, C.J. (2006), Participatory Methods Toolkit: A Practitioner’s Manual. King Baudouin Foundation; The Flemish Institute for Science and Technology Assessment (viWTA). ISBN: 90-5130-506-0